Gedus adlı Rum kralı yapısıdır. Evvela Germi-yanoğlu Yakup Bey, ondan Yıldırım Han zaptetmiştir. Ka-lesini, Kuyucu Murat Paşa Celali sığınmasın diye yıkmış-tır. Gedüs şehri Germiyan toprağında Kütahya eyaletin-de serbest zeamettir. Birkaç kere Darüssaade Kapı Ağalı-ğına has olmuştur. Hatta zeamet subaşçığıdır. Vali el ko-yamaz. 300 akçe ile şerif kazadır. Kethüda yeri, şeyhü-lislamı, nakibi uleması çoktur. Azmi zade Çelebi bir mü-barek zattır. Murat Ağa zeamet sahibi Beyzade Yusuf Ağa ve Silahtar Sipahi Halifesi Gedüs'lü Mehmet Efendi pederi Mustafa Ağa vilayet ayanındandır.
                Gedüs kayalık bir dere içindedir. Otuz yılda bir meşhur cambaz taifesi Gedüs'e gelip kale kayasına ip bağlayıp tepesine çıkan post sahibi pehlivanlar ser çeş-mesi olur. Çoğu parça parça olur. Kale bu derece kayalar üzerinde yükselmektedir. Halk dilinde Cambaz Kalesi derler. Evler birbiri üstünde kat kattır. Yolları iniş yokuş-tur, 2000 toprak örtülü evlerdir. 13 mahalle 20 mihrap-tır.
                Bütün imaret, han, medrese, mektep ve çeşme-leri Gazenfer Ağa hayratıdır. III.Sultan Murat'ın Kapı ağa-sı imiş. Kagir dükkanları 95'tir. Buradan doğuya doğru üç saat gittik.
                Gedüs İlçeleri:
                Murat dağı eteğinde bir ilçedir. Suyundan içen bütün ahlat-i galize (vücuttaki zararlı maddeler) dan kurtulur, yüzüne renk gelir. Yedi sekiz kere suyuna giren hararetten eser kalmayıp pamuk gibi olur. Buradan yay-laya çıkıp alabalık zevki ettik. Kiraz mevsiminde etraftan binlerce kişi gelip iys-ü isret (yiyip içme) ederler. Çünkü temmuz ayında Gedüs dere içinde olduğundan havası sıcak ve ağırdır. Bütün Kütahya sularının başı bu Murat dağı yaylasıdır. Gedüs Nehri  de bu dağdan çıkar.           Gedüs'ün batısından olan Akdağ'dan gayet lez-zetli bir su kaynar. Gazanfer Ağa bu suyu dağlardan ve bellerden geçirerek büyük paralar sarf edip şehre geti-rip çeşmelere, camilere, havuzlara, hanlara, hamamlara dağıtmıştır.
                Kütahya'yı meyve bakımından doyuran yer bu-rasıdır. Üzümü, armudu, pamuk bezi, üzüm güfteri meş-hurdur. Halkı esmer renklidir. Nimetleri boldur.
(Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi'nden)